Jedyny kierunek na studiach drugiego stopnia na UJ prowadzący kształcenie w zakresie wiedzy o teatrze. Program wychodzi od zagadnień dotyczących ściśle teatru, jego najistotniejszych form i tradycji, ujmowanych w porządku historycznym, estetycznym, politycznym, instytucjonalnym. Studia umożliwiają zdobycie wyspecjalizowanej wiedzy o teatrze polskim i powszechnym, ze szczególnym naciskiem na zjawiska współczesne. Wiedza teatrologiczna poszerzona jest o zagadnienia dotyczące współczesnej myśli humanistycznej i zjawisk z szerokiego pola sztuk wizualnych i performatywnych, tańca współczesnego, filmu, muzyki.
Kierunek oferuje ponadto zdobycie praktycznych umiejętności w zakresie pracy kuratorskiej i dramaturgicznej w ramach zajęć warsztatowych. Program studiów ukierunkowany jest na kształcenie umiejętności umieszczania zjawisk z zakresu wiedzy o teatrze w szerokim kontekście artystycznym, społecznym i kulturowym. Kładziemy nacisk na wykorzystanie wiedzy do krytycznego namysłu nad naturą i tradycją zjawisk artystycznych w Polsce i na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania teatru i sztuki w polu społecznym. Studia pozwalają zdobyć wiedzę i praktyczne umiejętności oraz zdolność ich samodzielnego i twórczego zastosowania w pracy naukowo-badawczej oraz zawodowej.

Warsztaty dramaturgiczne, I rok (1 sem), prowadząca: Agnieszka Wanicka,

Mottem naszych warsztatów są słowa Marii Janion: „Otóż sądzę, że podstawą humanistyki jest opowieść. Nie wystarczy coś zobaczyć, przeżyć lub nawet pojąć. Trzeba to jeszcze umieć opowiedzieć”. Ciekawi mnie sztuka opowiadania historii, w jaki sposób to, co zaobserwowane, przeżyte, czy przemyślane przełożyć na język dramaturgii sztuki widowiskowej – przedstawienia, filmu, słuchowiska radiowego czy wystawy.

Warsztaty mają charakter praktyczny, ich podstawowym celem jest nauka dramaturgii oraz pisania wybranej formy. Każdy uczestnik kursu ma za zadanie stworzyć scenariusz krótkiego filmu, dramatu lub innej formy na temat wypracowany wspólnie w grupie uczestników warsztatów. Praca nad tekstami trwa przez cały czas trwania kursu, a ich prezentacja odbywa się podczas ostatnich zajęć. Ze względu na warsztatowy charakter kursu, bardzo wiele (m.in. dobór literatury) zależy od dynamiki całej grupy, zaangażowania, pomysłowości etc. Wiodącym, bardzo ogólnym tematem warsztatów, wokół którego będziemy zgłębiać zagadnienia dotyczące m.in. konwencjonalnych i niekonwencjonalnych struktur narracyjnych, gatunków, bohatera, dialogu, sceny, etc. jest portret człowieka we współczesnym mieście. Inspiracją poszukiwań jest idea dramaturgii ukrytej w obserwowanej rzeczywistości wielkiego miasta i żyjących w nim ludzi na podstawie twórczości literackiej oraz malarskiej dwóch nowojorczyków – O. Henry’ego oraz Edwarda Hoppera.

Mottem naszych warsztatów są słowa Marii Janion: „Otóż sądzę, że podstawą humanistyki jest opowieść. Nie wystarczy coś zobaczyć, przeżyć lub nawet pojąć. Trzeba to jeszcze umieć opowiedzieć”. Ciekawi mnie sztuka opowiadania historii, w jaki sposób to, co zaobserwowane, przeżyte, czy przemyślane przełożyć na język dramaturgii sztuki widowiskowej – przedstawienia, filmu, słuchowiska radiowego czy wystawy.
Warsztaty mają charakter praktyczny, ich podstawowym celem jest nauka dramaturgii oraz pisania wybranej formy. Każdy uczestnik kursu ma za zadanie stworzyć scenariusz krótkiego filmu, dramatu lub innej formy na temat wypracowany wspólnie w grupie uczestników warsztatów. Praca nad tekstami trwa przez cały czas trwania kursu, a ich prezentacja odbywa się podczas ostatnich zajęć. Ze względu na warsztatowy charakter kursu, bardzo wiele (m.in. dobór literatury) zależy od dynamiki całej grupy, zaangażowania, pomysłowości etc. Wiodącym, bardzo ogólnym tematem warsztatów, wokół którego będziemy zgłębiać zagadnienia dotyczące m.in. konwencjonalnych i niekonwencjonalnych struktur narracyjnych, gatunków, bohatera, dialogu, sceny, etc. jest portret człowieka we współczesnym mieście. Inspiracją poszukiwań jest idea dramaturgii ukrytej w obserwowanej rzeczywistości wielkiego miasta i żyjących w nim ludzi na podstawie twórczości literackiej oraz malarskiej dwóch nowojorczyków – O. Henry’ego oraz Edwarda Hoppera.

Warsztaty dramaturgiczne, I rok (2 sem), prowadzący: Włodzimierz Szturc

Zajęcia to wspólna praca nad scenariuszami tworzonymi przez uczestniczki i uczestników zajęć. Do tej pory przedmiotem prac twórczych były scenariusze lub monologi pisane przez każdego z osobna, lecz komponujące się w całość. Tematami prac były np. ”Scenariusz o niemożności napisania scenariusza”, „Okno”, „Ja sama/Ja sam”. W czasie wspólnej pracy, która jest dialogiem pomiędzy nami, przywołane są różne sposoby, a nawet metody pisania scenariuszy. Zadaniem nadrzędnym jest jednak doprowadzanie języka scenariusz do formy lapidarnej lub tak zdekonstruowanej, że ociera się o własne nieistnienie.

Przemiany tradycji teatru, wykład, I rok (1 sem.), prowadzący: Krzysztof Bielawski

Wykład w I semestrze zapoznaje studentów z genezą dramatu europejskiego, kontekstami kulturowymi i historycznymi teatru w Grecji starożytnej, z odniesieniem do szeroko rozumianej kultury śródziemnomorskiej. W ramach tej części zajęć mowa jest o takich zjawiskach, jak: podstawowe cechy religii antycznej Grecji; kulty misteryjne (eleuzyńskie, orfickie, dionizyjskie); Dionizos w religii kreteńskiej, orfizmie i dramacie; geneza teatru greckiego w świetle koncepcji rytualistycznych i nierytualistycznych.

Przemiany tradycji teatru, wykład, I rok (2 sem.), prowadząca: Dorota Jarząbek-Wasyl

W drugim semestrze przedmiotem kursu są dzieje teatru nowożytnego od XV do końca XIX wieku. To prezentacja wybranych zjawisk artystycznych, które łączy wielowymiarowe pojęcie CUDOWNOŚCI. Kategoria ta, nazywana w różnych językach na różne sposoby (marvellous, merveilleux, wunderbare, mirabile) pozwala spojrzeć na przemiany techniki i estetyki inscenizacji w ścisłym powiązaniu z tendencjami malarstwa, architektury, fotografii, filozofii, nauk przyrodniczych, a także przyjrzeć się specyficznym gatunkom dramatyczno-teatralnym (takim ja mirakl, komedia fantastyczna, drama czarodziejska, drama z cudownymi zwierzętami, drama grozy, maska teatralna, baśń, feeria).

Aktor/performer, konwersatorium, II rok, prowadząca: Monika Kwaśniewska-Mikuła

Zajęcia dotyczą aktorstwa performatywnego (różnych jego wariantów oraz zjawisk pokrewnych) w ujęciu interdyscyplinarnym – historycznym, instytucjonalnym, filozoficznym – oraz intersekcjonalnym (jednym z wiodących zagadnień jest kwestia upodmiotowienia). Przyglądamy się różnym czynnikom wpływającym na postrzeganie i funkcjonowanie współczesnych aktorek/performerek i aktorów/performerów: zarówno klasycznym teoriom i koncepcjom aktorstwa, jak i sztuce performance (szczególnie – body art) oraz eksperymentom z obecnością, cielesnością i tożsamością w teatrze, performansie, filmie, muzyce… Przyjrzymy się też klasycznym definicjom aktorstwa performatywnego, pytając o ich dzisiejszą aktualność i nośność.

Publiczność teatralna, konwersatorium, II rok, prowadzący: Grzegorz Niziołek

Zajęcia poświęcone są badaniu swoistej terra incognita studiów teatrologicznych. Zwłaszcza w ostatnich dekadach zainteresowanie tym wątkiem zdecydowanie wzrosło. Rozmawiamy o metodach badania publiczności, konfrontujemy ze sobą różne ujęcia teoretyczne (semiotyczne, fenomenologiczne, psychoanalityczne), oglądamy przedstawienia oparte na żywym kontakcie z widownią, szukamy wszelkich form zapisu obecności widowni w spektaklu teatralnym.

Polityczność teatru i sztuki, konwersatorium, I rok, prowadzący: Marcin Kościelniak

Przedmiotem kursu jest zjawisko ustanawiania historii w praktykach artystycznych (teatr, sztuka performans, sztuki wizualne), naukowych (pisarstwo historyczne), a także politycznych przełomu XX i XXI wieku. W obszarze praktyk artystycznych interesują nas projekty po zwrocie historiograficznym, które wyrastają z przekonania, że kultura jest konstrukcją kształtowaną w sferze społecznych i politycznych praktyk, odwołujących się do wyselekcjonowanych, odpowiednio porządkowanych i interpretowanych tekstów. W projektach tych dialog z wybranymi wątkami historii i tradycji rozumiany jest jako głos we współczesnej debacie publicznej.

Teatr i sztuki wizualne, konwersatorium, I rok, prowadząca: Katarzyna Fazan

Kurs jest okazją do prześledzenia modernistycznych i współczesnych relacji między teatrem a sztukami wizualnymi. Proponuje analizę i dyskusję wokół różnych obrazów i tekstów kultury (od tradycyjnie pojętej ikonografii do fotografii, instalacji, ekspozycji, performansu) oraz współczesnych metodologii badających znaczenia wizualności. Realizowane tematy rozpięte są od sztuki wizualnej traktowanej jako inspiracja dla scenografii, poprzez takie tematy jak inscenizacja wystaw, materialność performansu, efemeryczność sztuki teatru i nowoczesnej sztuki wizualnej, multimedialność widowiska oraz multimedialność jako narzędzie ponowoczesnej praktyki artystycznej szerzej pojętej, interaktywność i relacyjność teatru i sztuk wizualnych, źródła awangardowych założeń we współczesnych praktykach artystycznych.

Teatr lalki, maski i materii, konwersatorium, I rok, prowadzący: Tadeusz Kornaś

Rozmowy o wybranych zagadnieniach z teorii, historii i współczesności teatru i dramatu lalkowego. O widowiskach azjatyckich, o golemach, manekinach, lalkach, pałubach, o dramatach do teatru lalek, o wielkich artystach...

Teatr i dźwięk, konwersatorium, II rok, prowadząca: Anna R. Burzyńska

W ramach konwersatorium będziemy próbować aplikować narzędzia wykorzystywane przez współczesne sound studies do zjawisk z obszaru muzyki współczesnej i sztuk performatywnych. Tematem poszczególnych zajęć będą takie kwestie, jak performatywność i somatyczność w świecie muzyki, pejzaż dźwiękowy i ekologia muzyki, afektologia dźwięku i fenomenologia słuchania, hałas i cisza, polityka dźwiękowa, sztuka słuchowiska i radio art oi spacery dźwiękowe.