Konferencja poświęcona jest teatrowi polskiemu ostatnich dwudziestu lat. Okres po transformacji ustrojowej roku 1989 był czasem dramatycznych przemian – także w obrębie życia teatralnego. W nowym kontekście historycznym teatr stracił część dawnych punktów orientacyjnych i zaczął poszukiwać nowych. Maria Janion, pisząc o zmierzchu paradygmatu romantycznego, zwracała uwagę właśnie na teatr jako obszar szczególnie dotknięty zerwaniem „nici niewidzialnego, ale decydującego o wszystkim porozumienia między sceną a widownią". Zbudowanie nowego przymierza z widownią stało się impulsem do bezprecedensowych poszukiwań artystycznych: w ciągu dwudziestu lat polski teatr przebył pod tym względem daleką drogę.

Szybko stało się jasne również to, że my – widzowie – nie możemy tylko czekać, ale musimy wyjść teatrowi na spotkanie. Nie były to spotkania łatwe; wywoływały dezorientację, budziły opór, czasem gwałtowny sprzeciw. Próby uchwycenia sensu i kierunku przemian polskiej sceny przyniosły szereg twierdzeń, niektóre z nich na stałe zadomowiły się w naszym języku. Często – wbrew naszej woli.

Proponujemy więc, by na teatr ostatnich dwóch dekad spojrzeć wbrew stereotypom i pospiesznym konstatacjom. Chronologiczne domknięcie tego okresu (zaczynając od daty bezsprzecznie wyraźnej, a kończąc na czysto umownej), ma swoje konsekwencje. Co było doświadczeniem chwili, sezonu, lub izolowanej działalności pojedynczych twórców –  można badać z perspektywy historycznej ciągłości lub nieciągłości oraz szerszych związków kulturowych, przede wszystkim z rzeczywistością zmieniającej się Polski.

Dwadzieścia lat teatru to okres na tyle ciekawy, by pokusić się o napisanie jego historii. Obszar refleksji teatrologicznej, wyznaczony przez dotychczasowe próby krytyczne, publicystyczne i naukowe, to materiał na tyle nieuporządkowany, że powinien stać się przedmiotem wnikliwej i gruntownej polemiki. Konferencja „Dwudziestolecie" chce stworzyć taką możliwość.