Relacje, jakie zachodzą pomiędzy sztuką aktorską a dramatem, stanowią kluczowe zagadnienie w dziedzinie analizy twórczości aktora. W opisie postaci scenicznej trudno czasem oddzielić warstwę, która jest streszczeniem roli, od analizy kreacji aktorskiej. W różnych okresach teatru zależności te kształtowały się rozmaicie. W XVIII wieku tekst dramatyczny stawiał przed aktorem dokładnie określone zadania, niewiele miejsca pozostawiając na jego twórczą inwencję. Siłą rzeczy aktor koncentrował się na stronie warsztatowej i na precyzji wykonawczej. W XIX wieku, wraz z pierwszymi przejawami Wielkiej Reformy teatralnej, sytuacja zaczęła się zmieniać. Spektakl nabrał cech autonomicznego dzieła sztuki. Aktor z odtwórcy stał się niekwestionowanym twórcą. W wieku XX zmiany poszły jeszcze dalej. Przedstawienie zostało zdominowane przez inscenizatora, on zaś stał się twórcą przede wszystkim obrazu scenicznego, któremu podporządkowane zostało również i słowo, a więc także kreacja aktorska.

Problematyka powiązań między sztuką a dramatem zasługuje na syntetyczne opracowanie. (Lidia Kuchtówna, wstęp do książki Sztuka aktorska a dramat, pod red. L. Kuchtówny, Warszawa 1993)